به گزارش پایگاه مردمی ارتش به نقل از  خبرنگار دفاعی امنیتی دفاع پرس، صبح امروز خبری مبنی بر تغییر فرماندهی یکی از زبده‌ترین تیپ‌های تکاوری ارتش ایران معروف به تیپ 65 نوهد از خبرگزاری دفاع مقدس منتشر شد.

طبق این خبر سرهنگ امان‌اللهی با پیشنهاد امیر پوردستان فرمانده نزاجا و با حکم امیر سرلشکر صالحی فرمانده کل ارتش به این سمت منصوب شد. بر این اساس پیشینه‌ای از تاسیس این تیپ در ادامه ارائه می‌شود.

تیپ 65 نوهد ارتش جمهوری اسلامی ایران که در تراز جهانی جزو 10 نیروی قدرتمند کماندویی دنیا محسوب می‌شود، به‌عنوان یک نیروی واکنش سریع مؤثر و مستقل توانسته با تجربه‌ای بالغ بر چهار دهه به‌عنوان نوک پیکان نیروی زمینی ارتش، توانمند‌های خود را به اثبات برساند.

افرادی که وارد تیپ نیروی مخصوص نوهد می‌شوند ابتدا دوره چتربازی و دوره نیروی مخصوص که دوره‌ای نسبتا طولانی است را گذرانده و سپس دوره‌هایی چون رهایی گروگان، مربی چتربازی، سقوط آزاد، تربیت تیرانداز، عملیات ویژه، غواصی و تقریباً همه دوره‌هایی را که یک چریک نیاز دارد آموزش ببیند می‌گذرانند، تا بتواند مأموریت‌های محوله با نفوذ در قلب دشمن انجام دهند.

 نحوه تشکیل تیپ نیروی مخصوص نزاجا

در دوران رژیم گذشته، هم‌زمان با تجهیز ارتش به جنگ‌افزارهای مدرن، کمبود یک یگان ویژه هوابرد محسوس شد؛ لذا به‌منظور رفع این نقیصه، یک افسر از نیروی هوایی انتخاب و برای آموزش به شهر «پو» فرانسه اعزام شد. این افسر در آخرین پرش خود از هواپیما بر اثر سقوط بر روی درخت مجروح شد و پس از یک ماه معالجه بی‌ثمر درگذشت. در پی آن افسر دیگری به همراه شش درجه‌دار از نیروی هوایی انتخاب و به همان محل اعزام شدند.

آن‌ها با وجود عدم آشنایی به زبان فرانسه، آموزش‌های لازم را گذرانده و پس از فارغ‌التحصیلی و پرش با چترهای خودکار و پیشرفت در سقوط آزاد، به ایران مراجعت کردند. صنایع نظامی در آن سال انواع برجک‌ها و تجهیزات لازم را برای تمرین این رسته در پادگان باغ شاه، واقع در میدان «حر» فعلی نصب کرد. در این زمان آموزش چتربازی به روش فرانسوی به مدت چهار ماه و تعداد هشت پرش در طول 24 ساعت از هواپیما انجام می‌گرفت.

در سال 1954 اداره مستشاری آمریکایی تصمیم گرفت که وسایل و شیوه‌های آموزشی این فن را بر مبنای روش آمریکایی تغییر دهد؛ بنابراین سرهنگ تراب ترکی فرمانده یگان چترباز به اتفاق ستوان یکم نصرتی قهرمان ملی دو و میدانی کشور، که زبان انگلیسی نیز مسلط بود به آمریکا اعزام شدند.

ستوان یکم نصرتی پس از اتمام دوره چتربازی، دوره بسیار سخت رنجر را نیز طی و پس از بازگشت به ایران به آموزش افسران و درجه‌داران داوطلب مبادرت کرد. در این زمان چون تعداد افسران و درجه‌داران آموزش‌دیده به حد نصاب رسیده بود، تیپ 23 نیروهای ویژه هوابرد تشکیل شد. سرهنگ ترکی به دلیل داشتن تمایلات کمونیستی از ارتش اخراج شده بود و بدین ترتیب اولین فرمانده تیپ 23 نوهد، سرلشکر هوابرد منوچهر خسروداد بود. با تشکیل هوانیروز سرلشگر خسروداد جهت فراگیری دوره خلبانی بالگرد به آمریکا اعزام و پس از بازگشت به‌عنوان فرمانده هوانیروز منصوب شد؛ از این‌رو سرهنگ یزدجردی به فرماندهی تیپ 23 نوهد گمارده شد. پس از چندی افسر مذکور به نیز به فرماندهی تیپ 55 هوابرد شیراز منصوب شد و عباس شفاعت فرماندهی نوهد را برعهده گرفت.
 

تسلیحات و ماموریت‌های کلاه سبزه‌ها

امیر نعمتی فرمانده سابق تیپ نوهد در خصوص تسلیحات مورد استفاده نوهدی‌ها می‌گوید: در نیروی مخصوص معمولاً از تجهیزات خاص متناسب با نوع مأموریت تعریف شده استفاده می‌شود، برای مثال اگر در یک منطقه قرار باشد برای دشمن یک کمین ایذایی قرار دهیم، نیاز به حجم آتش فزاینده وجود دارد که برطرف شدن این نیاز در داخل سازمان پیش‌بینی شده‌است، لذا از انواع تسلیحاتی که مورد نیاز است و قابلیت حمل آسان در منطقه هدف را دارد استفاده می‌کنیم. در داخل گردان‌های خود تیم‌های تکاوری داریم که برای هرکدام مأموریت خاصی تعریف کردیم؛ بدین ترتیب که هر کدام متناسب با نوع مأموریت‌های احتمالی از سلاح‌های مورد نیاز ساخت داخل استفاده می‌کنند.

از سلاح کمری و تیربار تا موشک‌های ضد زره و دوش پرتاب

وی ادامه داد: البته باید گفت یگان تکاوری به‌عنوان نیروی واکنش سریع به‌طور معمول از سلاح‌های سبک و نیمه‌سنگین استفاده در راستای اجرای سریع عملیات در منطقه متخاصم و خروج سریع نیروها و ایجاد فضا برای دیگر یگان‌های رزمی گام برمی‌دارد.

فرمانده سابق تیپ نوهد، درباره تقسیم کار و نوع مأموریت‌های نیروهای ویژه تیپ 65 به خبرنگار دفاع پرس گفت: تیم‌های تکاوری تیپ نوهد به گروه سه‌گانه «الف»، «ب»، و «ث» که مأموریت‌ها و نفرات‌شان با هم فرق دارد تقسیم می‌شوند. برای مثال کوچک‌ترین قسمت یگانی ما تیم الف است که در آن از تیم 2 نفره، 10 نفره تا 12 نفره وجود دارد که  طبق مأموریت‌های تعریف شده در تخصص‌های مختلف از آنها استفاده می‌شود. مثلا در این تیم‌ها نفرات مختلف در تخصص‌های گوناگون اعم از بهداشت و درمان، مخابرات، مهندسی، تک‌تیرانداز، و نفراتی که بتوانند عملیات روانی را انجام دهند، وجود دارد.

وی ادامه داد: برای مثال ما تیربار‌های مخصوص خود را داریم و در یک تیم ما انواع سلاح‌ها و مأموریت‌ها پیش‌بینی شده‌است؛ یعنی مانند اغلب یگان‌ها ما در هر تیم تک‌تیرانداز‌ها را داریم که می‌توانند با اسلحه‌هایی که در اختیار دارند و بر اساس دوره‌های آموزشی که دیده‌اند، کار خود را انجام دهند. همچنین در داخل تیم‌های خودمان از سلاح‌های مختلف استفاده می‌کنیم؛ از سلاح‌های سبک کمری گرفته تا تسلیحات نیمه‌سنگین، تیربار و تک‌تیرانداز و سلاح‌های دوش‌پرتاب و ضد تانک نیز بهره می‌بریم.

امیر نعمتی گفت: تیم‌های تکاوری ما با توجه به شرایط منطقه‌ای، جوّی و جغرافیایی مختلف و شرایط که امکان دارد به‌واسطه درگیری و نبرد در منطقه حاکم شود، سازماندهی می‌شوند. گردان‌های تکاوری تیپ نوهد از نیروهای دیگری تحت عنوان مکمل استفاده می‌کنند که این نیروها موظف به پوشش دادن تیم‌های تکاوری در مناطق رزمی هستند، که عبارتند از یگان رهایی گروگان و یگان عملیات روانی.

فرمانده سابق تیپ نوهد اضافه کرد: گردان‌های تکاوری در طول سال از آموزش‌های متنوعی برخوردارند که مهمترین آن‌ها آموزش جنگ‌های نامنظم است، و ما تنها یگان عملیاتی هستیم که تمامی آموزش‌ها را در سازمان خود انجام می‌دهیم، و علاوه بر آموزش نفرات خود از سایر یگان‌های ارتش جهت ارائه آموزش در دوره‌های عملیات ویژه، چتربازی سقوط آزاد نیرو دریافت می‌کنیم.

وی در پایان تاکید کرد: با توجه به بحث تخصص و همتاسازی که در سطح نیروها اجرا شده‌است از استادان قدیمی و با تجربه در امر آموزش بهره می‌گیریم، و همچنین اجرای آموزش در مناطق مختلف، جنگل، خشکی، برفی، دریا بخش دیگری از برنامه‌های این یگان عملیاتی در شرایط سخت است.

بنابراین گزارش تکاوران تیپ 65 نزاجا در یک سال گذشته نقش مهمی را در آموزش گردان‌های واکنش سریع نیروی زمینی ارتش ایفا کردند. (گردان‌های واکنش سریع با هدف مقابله احتمالی با گروهک‌های تکفیری ایجاد شده و آموزش‌های لازم را دیده اند.)

همچنین تیپ 65 نوهد در جریان رزمایش بیت‌المقدس 28 عملیات ویژه و تخصصی خود را به نمایش گذاشت و طی آن ضمن اجرای عملیات هلی‌برن و تاکتیک‌های رزمی، عملیات رهایی گروگان را به نحو احسن انجام داد.